KOLEJNA ŻYWA LEKCJA HISTORII

         W ramach tegorocznych gminnych obchodów Święta Niepodległości w dniu 22 listopada 2019 roku zorganizowane zostały spotkania upamiętniające bohaterów z czasów II wojny światowej, wywodzących się z ciepielowskiej ziemi.

          O godzinie 10.00 przy pomniku pułkownika Jana Sońty „Ośki”, przed budynkiem szkoły podstawowej przy Placu Zwycięstwa zgromadzili się Wójt Gminy Ciepielów Artur Szewczyk, Dyrektor Zespołu Szkolno - Przedszkolnego w Ciepielowie Małgorzata Rusinowska, wicedyrektor Zofia Kucharska, uczniowie szkoły podstawowej oraz nauczyciele i odbyła się kolejna w tym roku szkolnym, żywa lekcja historii. Ideą spotkań, przeprowadzanych w miejscach pamięci narodowej na terenie naszej gminy, jest przede wszystkim, propagowanie wartości związanych z patriotyzmem wśród dzieci i młodzieży.   

        Wójt Gminy Ciepielów Artur Szewczyk zwrócił się do dzieci z zapytaniem: Kto stoi na tym pomniku? Kto jest jego bohaterem? Uczniowie przeczytali widniejący napis Jan Sońta „Ośka”, jednak nie potrafili powiedzieć, kim był ten człowiek. Z zaciekawieniem patrzyli na znajdujące się na cokole popiersie Jana Sońty, wówczas Wójt Gminy rozpoczął interesującą opowieść o życiu i działalności partyzanta i bohatera ciepielowskiej ziemi. Jan Sońta urodził się w 1919 roku we wsi Świesielice, jego rodzina, mimo że była typowo wiejska i związana z ruchem ludowym, bardzo ceniła sobie dobre wykształcenie. Jan poszedł do szkoły technicznej w Radomiu, był pierwszym chłopakiem ze Świesielic, który poszedł do szkoły średniej. Gdy wybuchła wojna, Jan Sońta przyłączył się do obrony zakładów zbrojeniowych w Starachowicach i eskortowania wywożonych stamtąd maszyn. Konwój ten został jednak rozbity niedaleko Lublina, a Sońta powrócił w rodzinne strony. Swoje pierwsze konspiracyjne kroki stawiał w drużynie harcerskiej. Cały czas utrzymywał kontakt z dawnymi kolegami, którzy po kampanii wrześniowej na dużą skalę zaczęli zbierać broń z miejsc walki. Przechowywana była ona przez zaprzyjaźnionych gospodarzy. Tym sposobem nawiązano pierwsze kontakty w terenie z osobami, które niedługo później pomagały oddziałowi stworzonemu przez Jana Sońtę i Władysława Gołąbka. Jako ciekawostkę Pan Artur Szewczyk wyjaśnił dzieciom, dlaczego Jan Sońta najpierw miał pseudonim „Jasio”, a później „Ośka”.  Jego historia związana jest z rozbrojeniem żandarma - pocztowca, który przejeżdżał z Lipska do Ciepielowa. Sońta wraz ze swoim przyjacielem z powodzeniem zakończyli tę akcję, mimo że nie mieli broni. Pomysłowy Jan zrobił z wypolerowanej ośki rowerowej atrapę pistoletu i nią rozbroił żandarma. Od tej pory Sońta już do końca został „Ośką”. Dzieci w skupieniu wysłuchały opowiadań o działaniach oddziałów partyzanckich na terenie ówczesnego powiatu iłżeckiego, aż do zakończenia II wojny światowej. Po wojnie Jan Sońta był milicjantem potajemnie wspierającym Żołnierzy Wyklętych. Sońta, za swoją działalność, został skazany na karę śmierci. Osoby znające go podejmowały wszelkie działania, aby wyrok został złagodzony i po wielu petycjach udało się.  Najpierw karę śmierci zamieniono na dożywocie, później na 12 lat, a na końcu zmniejszono do ośmiu lat więzienia. Ostatecznie Jan Sońta wyszedł na wolność w 1954 roku.

          Dzięki spotkaniu dzieci zamieszkujące w miejscowościach wspominanych w opowieści o „Ośce” wzbogaciły swoja wiedzę o wydarzeniach historycznych rozgrywających się w miejscach, w których one bywają. Przyczyniając się do poznawania przeszłości naszej małej ojczyzny, tworzymy więź młodych obywateli z ziemią ojczystą. Każdy z nas wie, jak pięknie wygląda współcześnie ziemia ciepielowska, jednak świadomość tego, co wydarzyło się tutaj przed laty, powoduje, iż doceniamy warunki w jakich możemy żyć.  Wzbudza szacunek dla przodków, dla ich poświęcenia, abyśmy mogli żyć w wolnym kraju.

           Po części historycznej Wójt Gminy Ciepielów Artur Szewczyk, Dyrektor Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Ciepielowie Małgorzata Rusinowska, przedstawiciele uczniów i drużyny harcerskiej złożyli wieniec w imieniu wszystkich mieszkańców Gminy Ciepielów, a także zapalili biało-czerwony znicz w hołdzie pomordowanym. Pani dyrektor podziękowała Panu Arturowi Szewczykowi za przybliżenie uczniom sylwetki Jana Sońty, człowieka wyróżniającego się patriotyzmem, zaangażowaniem i charyzmą oraz o represjach, które spotkały go po wojnie.

         O godzinie 17.00  sali gimnastycznej Publicznej Szkoły Podstawowej w Ciepielowie odbyła się projekcja filmu „OŚKA” Partyzancka Legenda B.CH. Wójt Gminy Ciepielów Artur Szewczyk powitał przybyłych gości: Przemysława Bednarczyka – reżysera i autora scenariusza, Bartosza Bednarczyka producenta filmu, aktorów odgrywających główne role, między innymi Piotra Kococika filmowego Bacę, Mariusza Króla odgrywającego rolę Bartosa, Marcina Sołtysiaka konsultantanta wojskowo – historycznego oraz licznie zgromadzonych mieszkańców Gminy Ciepielów i okolic. W kolejnych słowach gospodarz gminy zapowiedział film „OŚKA” Partyzancka Legenda B.CH., w którym zgromadzeni będą mogli zobaczyć, jak wyglądało życie w latach wojennych. Film oparty jest na źródłach IPN i relacjach bohaterów tamtych dni, odzwierciedla ówczesną prawdę historyczną. Wójt Gminy podziękował Przemysławowi Bednarczykowi „za piękne utrwalanie pamięci walk Batalionów Chłopskich na terenie Gminy Ciepielów” i wręczył statuetkę. Wyraził słowa ogromnej wdzięczności wobec autorów i wszystkich, którzy przyczynili się do powstania filmu, za promocję Gminy Ciepielów, za kultywowanie pamięci o żołnierzach Batalionów Chłopskich. Symboliczne statuetki otrzymali: Przemysław Bednarczyk( reżyser i autor scenariusza i jednocześnie filmowy narrator), Bartosz Bednarczyk (producent), Wojciech Pronin (zdjęcia i motaż), Wiktor Prusiński ( zdjęcia), Marcin Sołtysiak i Tomasz Gliński konsultanci wojskowo – historyczni, aktorzy: Piotr Kococik (Baca), Mariusz Król (Bartos), Karol Górski (Ośka), Mateusz Kocięcki (Boryna), Łukasz Stawowczyk (Bula) oraz Mieczysław Wojtyniak brat legendarnego „Bacy” Tadeusza Wojtyniaka. Na zakończenie wójt gminy odwołując się do porannego spotkania z uczniami naszej szkoły przy pomniku Jana Sońty i przekazał, że dzięki współpracy władz naszej gminy z twórcami filmu, wszyscy obecni uczniowie, a także kolejne roczniki obejrzą film - „Ośka” Partyzancka Legenda B.Ch., aby pogłębiać wiedzę historyczną.

          Projekcję filmu poprzedziło wystąpienie Przemysława Bednarczyka, który przybliżył wszystkim okoliczności powstania filmu „OŚKA” Partyzancka Legenda B.CH. Twórca mówił o kontaktach z Janem Sońtą i o swoim zainteresowaniu działalnością Batalionów Chłopskich już od czasów studenckich. Wspominał o wyprawach w okolice Ciepielowa i rozmowach z partyzantami. Dzielił się swoimi wątpliwościami związanymi z tworzeniem filmu o człowieku, który już za życia był legendą. Snuł rozważania o tym co wpłynęło, ukształtowało bohatera filmu? Co spowodowało, że podejmował tak ryzykowne decyzje? Dom rodzinny, przywiązanie do tradycji, organizacje młodzieżowe... Twórcy w filmie opowiadają o czasach ciężkich, trudnych, takich, których nie życzymy nikomu.

          Film o losach oddziału Ośki, to nie tylko niesamowite zdjęcia, doskonale dobrana obsada, ale przede wszystkim dla najstarszych mieszkańców naszej gminy i nie tylko, to historia o ludziach, których osobiście znali. W filmie Przemysława Bednarczyka występują aktorzy odtwarzający głównych bohaterów: "Ośka"- Karol Górski , "Boryna"- Mateusz Kot Kocięcki, "Bula" - Stavko Stawowczyk, "Baca" - Piotr Kococik "Bartos"- Mariusz Król.

         Na widowni były osoby, które znały Jana Sońtę, a więc dla nich była to podróż do przeszłości. Często tragicznej przeszłości. Wracali wspomnieniami do rozmów, spotkań, czy bolesnych wiadomości. W trakcie projekcji potakująco kiwali głowami, jakby chcieli powiedzieć: „Tak to się właśnie działo!” „Taki on właśnie był!”. Dla młodszych widzów to żywa lekcja historii, dzięki fabularyzowanemu dokumentowi, poznali zarówno tragiczne losy ludzi, jak i heroiczne postawy mieszkańców ciepielowskiej ziemi.

      Po projekcji w całej sali rozbrzmiały donośne brawa, Wójt Gminy podziękował twórcom filmu i aktorom za przybycie na uroczystość. Wówczas wystąpił reżyser Przemysław Bednarczyk i podkreślił, iż gromkie brawa są zawsze najlepszą formą zapłaty dla artystów. Zwrócił się do mieszkańców Gminy Ciepielów „Proszę Państwa mieszkacie nie tylko w historycznym miejscu, ale przede wszystkim przepięknym i niezwykle urokliwym”. Twórca zaakcentował, iż zależało mu, aby młodzi ludzie po obejrzeniu filmu inaczej spojrzeli na rodzinny krajobraz. Znając historię, wiedząc co się wydarzyło, komu poświęcony jest ten pomnik, czy przydrożny kamień, wtedy ta nasza ziemia zyskuje na uroku i nabieramy do niej szacunku. Reżyser stwierdził, „piękna jest Gmina Ciepielów” i wyraził nadzieję, że choć w minimalnym stopniu w filmie udało się to piękno zaprezentować.

    Dzięki uczestnictwu w projekcji społeczność ciepielowska miała okazję nie tylko pogłębić wiedzę historyczną, ale także spędzić wspólnie czas zacieśnić więzi rodzinne, sąsiedzkie i pomyśleć o sobie wzajemnie:
„Ty, to masz szczęście,

że w tym momencie,

żyć Ci przyszło, w kraju nad Wisłą…

Ty, to masz szczęście…

Twój kraj szczęśliwy, piękny, prawdziwy,

Ludzie uczynni, w sercach niewinni…

Twój kraj szczęśliwy…”